In mijn voorgaande blog lag de focus op datagedreven besluitvorming. Maar dit geldt ook voor de wijze waarop besluiten in organisaties worden genomen en voor (strategische) besluitvorming in het algemeen.

In 2017 schreven Freek Vermeulen en Niro Sivanathan een interessant artikel in de November-December uitgave van Harvard Business Review onder de titel ‘Stop Doubling Down on your Failing Strategy – How to spot (and escape) one before it’s too late ’. Hierin geven ze inzicht over hoe organisaties soms te lang vasthouden aan een kansloze strategie vanwege een aantal hardnekkige vooroordelen en de eerder genoemde Human Biases. In dit artikel benoemen ze zes manieren om de negatieve effecten van die vooroordelen te verminderen bij strategische besluitvorming.

Verminder de invloed van bias en emotie in besluitvorming

Om te beginnen stellen Vermeulen en Sivanathan dat zowel in de wijze waarop besluiten worden voorbereid als in de wijze waarop besluiten worden genomen, de effecten van genoemde vooroordelen en emotionele blokkades te verminderen zijn.

Dit kan onder andere door argumentatie en pleitbezorging los te koppelen van besluitvorming (BOB-fasen: Beeldvormend, Oordeelsvormend, Besluitvormend). Of door de minderheid een expliciete stem te geven en die mee te nemen. Wat ook een goed alternatief is, is de besluitvorming door grotere groepen en meerdere plurale teams te laten plaatsvinden. Dat is overigens iets anders dan de soms oeverloze “Poolse landdagen” binnen organisaties die uitsluitend tot doel hebben om medewerkers passief te betrekken.

Zes principes voor betere strategische keuzes

Veel organsaties houden te lang vast aan een strategie die in het verleden succesvol was. Dit wordt ook wel escalation of commitment genoemd, het blijven investeren in een bepaalde koers, ondanks signalen dat deze niet langer effectief is.

De oorzaken liggen vaak in ons eigen denken. Mensen zijn gevoelig voor biases, zoals vooroordelen en ongefundeerde aannames. Dit zijn mentale kenmerken van mensen die objectieve (datagedreven) besluitvorming in de weg kunnen staan. Uit diverse onderzoeken blijkt dat organisaties die onderstaande zes principes toepassen, minder snel vasthouden aan een lang doorlopende en uiteindelijk doodlopende koers. Zo verklein je de kans op escalation of commitment.

1. Stel duidelijk regels voor besluitvorming op
2. Geef aandacht aan stemverhoudingen bij besluiten
3. Bescherm andersdenkenden en geef ze aandacht (zelfs als ze alleen staan)
4. Overweeg alternatieven nadrukkelijk
5. Scheid argumentatie/pleitbezorging en Besluitvorming in het proces
6. Leer omgaan met spijt voor een verkeerde keuze en accepteer die

Veel voorkomende denkfouten (bias)

Over Jeroen Kuijlen

Deze blog is geschreven door Jeroen Kuijlen, verantwoordelijk voor de business unit Data Strategists binnen Valid. Data Strategists adviseert en begeleidt organisaties bij het ontwikkelen en realiseren van hun datastrategie en het toepassen van data-innovaties.  Vanuit de organisatiestrategie en -doelstellingen wordt daarbij gekeken naar zaken als informatiebeleid, data governance en de vertaling naar architectuurprincipes en het ontwerp en de implementatie van data-platforms. Naast zijn leidende rol is Jeroen ook deels nog actief als strategisch adviseur op het gebied van informatiebeleid, datamanagement en innovatie.